Сяргейчык Іван Лук’янавіч (1949 – 2006 гг.) – празаік, паэт, публіцыст, член Саюза пісьменнікаў Беларусі (1995 г.)
Іван Лук’янавіч Сяргейчык нарадзіўся ў вёсцы Вострава на Зэльвеншчыне 17 жніўня 1949 года. Там і прайшло яго дзяцінства.
Пісаць вершы пачаў яшчэ ў трэцім класе, калі вучыўся ў Пустаборскай пачатковай школе. А праз два гады ўжо ў 5 класе Галынкаўскай сярэдняй школы аднойчы на ўроку беларускай мовы настаўніца Аляксандра Сцяпанаўна Цвікевіч убачыла лісток паперы, на якім быў напісаны верш «Ручэй». «Гэта яе заслуга, – гаворыць Іван Лук’янавіч, – што я сёння пішу, што ўлюблёны ў роднае слова, у родныя, блізкія і дарагія сэрцу краявіды».
Іван Сяргейчык скончыў Слонімскае прафесійна-тэхнічнае вучылішча. Працаваў на будаўніцтве дарог у Сярэдняй Азіі.
З 1968 г. да 1990 г. служыў ў радах Савецкай Арміі. Выконваў інтэрнацыянальны абавязак у складзе абмежаванага кантынгенту Савецкіх войск у Афганістане (1981–1983 гг. і 1989 г.). Узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі і медалямі.
Уваходзіў у Саюз пісьменнікаў Беларусі (з 1995 г.).
Першы верш «Перед революцией» быў надрукаваны ў Слонімскай раённай газеце «За перамогу камунізму» у 1972 годзе. Творы І. Сяргейчыка друкаваліся ў абласных і рэспубліканскіх перыядычных выданнях, раённых газетах «Слонімскі веснік», «Праца» (г. п. Зельва), ў калектыўных паэтычных зборніках «Пад гукі Паланеза», «Золак над Шчарай», «Зоры над Зальвянкай».
У бібліятэчцы часопіса «Маладосць» за 1991 г. № 3 выйшла першая кніжка прозы Івана Сяргейчыка – «Горкі пыл Гіндукуша» (Афганскі дзённік). Пісаць пачаў Іван Лук’янавіч свой дзённік на самым пачатку «афганскай вайны», аб якой тады яшчэ мала хто і ведаў. У ім аўтар паспрабаваў асэнсаваць падзеі тых гадоў. Пісьменнік-«афганец» Іван Сяргейчык у Беларусі тады быў першы аўтар – удзельнік інтэрнацыянальнай вайны, не па выхаду кнігі, а па часе яе напісання. Афганскі дзённік – гэта шчырая споведзь воіна-інтэрнацыяналіста, які двойчы пабываў на палітай крывёю зямлі.
У 2006 годзе выйша яшчэ адна кніга І. Сяргейчыка, якую аўтар прысвяціў ўсім воінам-афганцам – зборнік аповесцяў і апавяданняў «Без права на літасць».
«Как часто нас мучает боль
Неутихшей афганской войны –
Бурлящий поток,
Минометные вспышки
с другой стороны…
Мне врезалась в память
Дырявая фляжка, последний глоток,
Который твой друг,
От себя отрывая, мальчишке сберег…»
Такія радкі напісаў Іван Лук’янавіч Сяргейчык у сваім вершы «Памяць».
Пасля службы ў арміі Іван Сяргейчык працаваў у Слонімскай друкарні загадчыкам гаспадаркі, у рэдакцыі газеты «Слонімскі веснік», у цэнтры пазашкольнай навучальнай работы «Скарбніца», дзе кіраваў літаратурным гуртком.
У 2005 годзе І. Сяргейчык выдаў зборнік аповядаў «Сцяжынка школьная мая…» пра адораных і таленавітых дзяцей Слонімшчыны. Героямі кнігі сталі школьнікі – лепшыя вучні школ раёна: пераможцы конкурсаў, спартыўных спаборніцтваў, раённых, абласных, рэспубліканскіх алімпіяд па вучэбных прадметах, юныя літаратары, спевакі, музыканты, танцоры. У малых літаратурных жанрах аўтар паспрабаваў раскрыць характары таленавітых падлеткаў, паказаць невымяральную роль педагогаў у выхаванні моладзі.
Многія школьнікі ведалі Івана Лук’янавіча не толькі як таленавітага пісьменніка, але і як разумнага, спагадлівага чалавека, заўсёды гатовага дапамагчы, падзяліцца вопытам. Ён умеў натхніць дзяцей на творчасць, паверыць у свае сілы. І. Сяргейчык неаднаразова бываў у школах горада, выступаў на ўрачыстых лінейках.
У 2002 годзе Іван Лук’янавіч быў абраны кіраўніком літаратурнага аб’яднання імя Анатоля Іверса. Так ён здолеў аб’яднаць людзей сталага веку і творчую моладзь Слонімшчына, а таксама захаваць памяць пра паэта-земляка Анатоля Іверса, надаўшы яго імя літаратурнаму аб’яднанню. Па ініцыятыве І. Сяргейчыка выдадзены ў Слонімскай друкарні літаратурна-публіцыстычны зборнік членаў Слонімскага літаб’яднання «Золак над Шчарай» (1994) і літаратурны альманах «Пад гукі паланэза» (2005), у якіх сабраны творы мясцовых літаратараў.
Івана Сяргейчыка не стала 16 чэрвеня 2006 года.
Па матэрыялам:
|
1. |
Войтка, Ірына. Сцяжынка школьная мая – ты стань шырокаю дарогай / Ірына Войтка // Слонімскі веснік. – 2005. – 19 кастрычніка. – С. 14. |
|
2. |
Войтка, Ірына. Яго любілі ўсе / Ірына Войтка // Літаратура і мастацтва. – 2006. – № 30. – 28 ліпеня. – С. 15. |
|
3. |
Камейша, Казімір. Самота (памяці Івана Сяргейчыка): верш / Казімір Камейша // Літаратура і мастацтва. – 2006. – № 30. – 28 ліпеня. – С. 15. |
|
4. |
Лешчанка, Вольга. Сонечныя праменьчыкі маленькіх перамог / Вольга Лешчанка // Рэспубліка. – 2006. – 29 красавіка. |
|
5. |
Літаратурная старонка памяці Івана Сяргейчыка // Слонімскі веснік. – 2006. – 8 жніўня. – С. 3. |
|
6. |
Марціноўскі, П. Іван Сяргейчык / П. Марціноўскі // Праца. – 1989. – 23 лютага. – С. 3. |
|
7. |
Марціноўскі, П. Першая кніга земляка / П. Марціноўскі // Праца. – 1991. – 9 мая. |
|
8. |
Прасняк, Сяргей. Наканавана лёсам / Сяргей Прасняк // Слонімскі веснік. – 2004. – 21 жніўня. |
|
9. |
Прокофьев, Игорь. Последний бой Ивана Лукьяновича / Игорь Прокофьев // Слонімскі веснік. – 2009. – 19 жніўня. – С. 11. |
| 10. | Прокофьев, Игорь. “Стихи живут – и я живу на свете!..” / Игорь Прокофьев // Слонімскі веснік. – 2007. – 4 мая. – С. 4. |
|
11. |
Саламаха, У. П. З першапраходцаў “афганскай” тэмы / У. П. Саламаха // Званыя і выбраныя: кніга літаратурнай публіцыстыкі і рэцэнзій / У. П. Саламаха. – Мінск, 1999. – С. 125 – 126. |
| 12. | Саламаха, Уладзімір. Застаўся назаўсёды чалавекам… / Уладзімір Саламаха // Літаратура і мастацтва. – 2006. – № 30. – 28 ліпеня. – С. 15. |
|
13. |
Сяргеева, М. Афганская праўда / М. Сяргеева // Слонімскі веснік. – 1991. – 13 красавіка. – С. 4. |
|
14. |
Сяргейчык Іван Лук’янавіч // Памяць. Слонімскі раён: гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі. – Мінск, 2004. – С. 651. |
